Welke gevaarlijke dampen kunnen in de keuken ontstaan?
Dampen in de keuken kunnen verschillende oorzaken hebben. Sommige zijn onschuldig, andere potentieel gevaarlijk:
- Gasdampen door een lekkende of slecht werkende gaskraan of fornuis.
- Verbrandingsdampen door aangebrand eten of oververhitte pannen.
- Elektrische dampen door oververhitte apparaten of gesmolten bedrading.
- Chemische dampen van schoonmaakmiddelen die worden gemengd.
- Rook door vetbranden of technische defecten.
Het is belangrijk om snel te bepalen om welk type damp het gaat.
Wat moet je absoluut niet doen?
- Niet blijven staan om de bron te onderzoeken terwijl je dampen inademt.
- Geen elektrische schakelaars bedienen bij vermoeden van gas.
- Geen open vuur of vonken gebruiken.
- Geen schoonmaakmiddelen mengen.
- Niet wachten tot de geur vanzelf verdwijnt.
Onjuist handelen kan de situatie verergeren of explosiegevaar veroorzaken.
Wat doe je direct bij gevaarlijke dampen?
Volg deze stappen om jezelf en anderen te beschermen.
1. Ventileer onmiddellijk
Zet ramen en deuren open. Schakel indien veilig de afzuigkap in om dampen af te voeren.
2. Schakel warmte- en energiebronnen uit
Zet het gasfornuis, elektrische kookplaat en andere apparaten uit als dit veilig kan.
3. Verlaat de ruimte
Ga naar frisse lucht, vooral bij prikkelende, scherpe of bedwelmende geuren.
4. Bepaal voorzichtig de oorzaak
Kijk of het gaat om aangebrand eten, een apparaat of een gasprobleem — maar doe dit alleen als de lucht veilig aanvoelt.
Blijft het gasfornuis tikken of ruik je gas? Lees dan wat je moet doen bij een gasfornuis dat blijft tikken.
5. Schakel hulp in bij aanhoudend gevaar
Bij twijfel of terugkerende dampen is professionele hulp noodzakelijk.
Wanneer moet je 112 bellen?
- Bij sterke gaslucht of vermoedelijke gaslekkage.
- Als mensen duizelig, misselijk of benauwd worden.
- Bij rookontwikkeling of brand.
- Als dampen niet verminderen na ventilatie.
Ruik je een elektrische brandlucht? Lees ook wat te doen bij elektrische brandlucht bij apparaten.
Veelvoorkomende oorzaken nader bekeken
- Oververhitte pannen: vooral bij olie of vet.
- Slechte ventilatie: afzuigkap werkt niet goed of ontbreekt.
- Defecte apparaten: waterkoker, oven of magnetron.
- Gasproblemen: slecht sluitende knoppen of oude aansluitingen.
Wat kun je zelf controleren zonder risico?
- Is de geur tijdelijk of blijft deze hangen?
- Komt de damp terug bij gebruik van een specifiek apparaat?
- Werkt de afzuigkap goed?
- Is er verkleuring of schade zichtbaar aan apparaten of stopcontacten?
Zie je rook of verkleuring bij een stopcontact? Bekijk wat te doen bij rook uit een stopcontact.
Hoe voorkom je gevaarlijke dampen in de keuken?
- Gebruik altijd de afzuigkap tijdens koken.
- Onderhoud gas- en elektrische apparaten regelmatig.
- Laat aangebrand vet of olie niet verder verhitten.
- Gebruik schoonmaakmiddelen nooit tegelijk of door elkaar.
- Zorg voor goede ventilatie, ook buiten kookmomenten.
Wanneer is het waarschijnlijk minder ernstig?
Soms zijn dampen snel verklaarbaar en onschuldig:
- Kortdurende rook van aangebrand eten.
- Stoom door koken zonder afzuiging.
- Eenmalige geur bij het eerste gebruik van een nieuw apparaat.
Verdwijnen de dampen snel na ventilatie, dan is de situatie meestal onder controle.