Waarom komt er rook uit een stopcontact?
Rook uit een stopcontact ontstaat door hitteontwikkeling of vonkvorming in of achter het stopcontact. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Kortsluiting door beschadigde bedrading.
- Overbelasting door te veel apparaten op één groep.
- Slechte verbindingen waardoor warmte ontstaat.
- Defect elektrisch apparaat dat via het stopcontact rook veroorzaakt.
- Vocht in de muur of lasdoos.
In alle gevallen geldt: rook betekent gevaar en vereist directe actie.
Wat moet je absoluut niet doen?
Onjuiste handelingen kunnen het gevaar vergroten. Vermijd altijd het volgende:
- Niet blijven gebruiken van het stopcontact of apparaat.
- Geen water gebruiken om te blussen — dit kan leiden tot elektrocutie.
- Niet in het stopcontact porren met voorwerpen.
- Niet wachten tot de rook vanzelf stopt.
Komt er rook uit een apparaat zelf? Trek dan niet zomaar de stekker eruit, maar schakel eerst de groep uit.
Wat doe je wél als er rook uit een stopcontact komt?
Handel snel, maar veilig. De stappen hieronder helpen schade en risico’s zoveel mogelijk te beperken.
1. Schakel direct de stroom uit
Ga naar de meterkast en zet de groep uit waar het rookt. Weet je niet zeker welke groep het is? Zet dan de hoofdschakelaar uit.
De stroom uitschakelen voorkomt verdere hitteontwikkeling en vonkvorming.
2. Haal de stekker alleen uit het stopcontact als dat veilig is
Als er geen vlammen zijn en het stopcontact afgekoeld is, kun je voorzichtig de stekker uit het stopcontact halen. Gebruik hierbij nooit natte handen.
3. Ventileer de ruimte
Open ramen en deuren om rook snel te laten verdwijnen. Dit helpt ook om een brandlucht sneller te identificeren.
Ruik je nog steeds brandgeur? Bekijk ook wat je kunt doen in het artikel brandgeur in huis (indien beschikbaar op de site).
4. Controleer of er sprake is van hitte of verkleuring
Voel voorzichtig (zonder stroom op de groep!) of het stopcontact warm is en controleer op verkleuringen, smeltsporen of beschadiging.
5. Schakel een elektricien in
Een professional kan controleren of de bedrading, aansluiting of lasdoos beschadigd is. Gebruik het stopcontact nooit meer voordat het gecontroleerd en hersteld is.
Wanneer moet je direct 112 bellen?
- Er komen vlammen uit het stopcontact.
- De rook wordt snel erger of verspreidt zich door de kamer.
- Je hoort knetterende geluiden of ruikt brand.
- De muur voelt heet aan, ook na het uitschakelen.
Verlaat bij twijfel het huis en wacht buiten op de hulpdiensten.
Waarom ontstaat overbelasting zo snel?
Moderne huishoudens gebruiken veel stroom. Denk aan elektrische verwarming, ovens, airfryers, stofzuigers en laders. Als meerdere zware apparaten op dezelfde groep zitten, kan de bedrading overbelast raken. Dat veroorzaakt warmte, smeltplekken en uiteindelijk rook.
Gebruik bij voorkeur apparaten met een hoog wattage niet tegelijk op dezelfde groep.
Wat kun je zelf controleren na het incident?
Nadat het stopcontact is afgekoeld en de stroom nog steeds uitstaat, kun je het volgende veilig controleren:
- Is de wandplaat verkleurd of gesmolten?
- Riekt het stopcontact nog steeds naar verbrand plastic?
- Zitten er barsten of scheuren in?
- Is het apparaat dat aangesloten was beschadigd?
Zijn er zichtbare defecten? Laat een elektricien dit altijd beoordelen.
Hoe voorkom je rook uit een stopcontact in de toekomst?
- Gebruik geen goedkope of oude stekkerdozen.
- Laat stopcontacten met speling of beschadiging vervangen.
- Laat oude woningen controleren op verouderde bedrading.
- Gebruik geen apparaten met kapotte snoeren of losse stekkers.
- Verdeel zware apparaten over meerdere groepen.
Wanneer is het waarschijnlijk géén gevaarlijke situatie?
Soms lijkt het alsof er rook uit een stopcontact komt, maar is er iets anders aan de hand:
- Condens dat verdampt in de winter
- Stoom van een luchtbevochtiger of waterkoker die langs de muur trekt
- Licht stof dat verbrandt in een apparaat, niet in het stopcontact
Zijn deze oorzaken uitgesloten, dan moet het stopcontact altijd worden gecontroleerd.